Brdawczaki skóry (papilloma) są zmianami o charakterze rozrostowym indukowanymi przez wirus EcPV (Equus Caballus Papillomavirus). Według literatury klasyfikujemy je jako łagodne nowotwory nabłonkowe skóry koni. Obecnie wyróżniamy 8 typów wirusa (EcPV1-8), które wywołują łącznie 4 formy choroby:
-brodawczyca klasyczna (EcPV1)
-brodawczyca narządów płciowych (EcPV2,4,7)
-brodawczyca małżowin usznych (EcPV3,4,5,6)
-uogólniona/rozsiana brodawczakowatość (EcPV8)
BRODAWCZYCA KLASYCZNA
Występuje najczęściej u koni młodych, poniżej 4 roku życia. Zmiany są mnogie, a miejsca predylekcyjne to okolice głowy (głównie obszar warg i nozdrzy, także uszy i powieki). Zdecydowanie rzadziej występują na szyi i tułowiu. Początkowo brodawki są małe, gładkie, szaro-biało-różowe. Wraz z postępem choroby zmiany powiększają się, przyjmują bardziej nieregularną strukturę (kształtem przypominającą kalafiora) i ulegają stopniowej keratynizacji na powierzchni. Nie notuje się innych objawów klinicznych. Terapia najczęściej nie jest konieczna, ponieważ w większości przypadków, w ciągu kilku miesięcy dochodzi do samoistnej regresji. Jeżeli dojdzie do powikłań lub zmiany utrzymują się powyżej 10 miesięcy, co może świadczyć o utrzymującej się immunosupresji, należy wdrożyć leczenie.
BRODAWCZYCA NARZĄDÓW PŁCIOWYCH
Postać brodawczycy nabytej obejmująca skórę i błonę śluzową zewnętrznych narządów płciowych. W przeciwieństwie do formy klasycznej dotyczy najczęściej koni starszych, a zmiany nie ulegają samoistnej regresji. Wręcz przeciwnie, według danych literaturowych często ulega progresji do raka płaskonabłonkowego (SCC – najczęściej występującego nowotworu genitaliów u samców). Obraz kliniczny początkowo podobny do postaci klasycznej. Wraz z postępem choroby zmiany mają tendencję do zlewania się i tworzenia płytek. Przy progresji w kierunku SCC obserwuje się występowanie dodatkowych objawów klinicznych takich jak obrzęk puzdra, ropny wypływ, owrzodzenia, utrudnione wyprowadzanie prącia, oddawanie moczu a nawet poruszanie się.
BRODAWCZYCA MAŁŻOWIN USZNYCH/PŁYTKA USZNA
Postać brodawczycy nabytej obejmująca skórę wewnętrznej części małżowin usznych. Spotykana u koni w każdy wieku (bardzo rzadko poniżej 1 roku życia). Zmiany tworzą charakterystyczne szaro-biało-różowe, połyskujące,dobrze odgraniczone płytki. Często występuje też strupiasty nalot. W okresie wiosenno-letnim chorobę wikłają owady, które mogą także, poprzez mechaniczne przenoszenie, przyczyniać się do szerzenia choroby. W powikłanych przypadkach możemy obserwować objawy związane z nadwrażliwością okolicy uszu, takie jak problemy z zakładaniem ogłowia czy rzucanie głową. Bardzo rzadko obserwuje się samoistną regresję zmian.
UOGÓLNIONA/ROZSIANA BRODAWCZAKOWATOŚĆ
Postać opisana w 2017r przez Keith E. Linder i współautorów, na podstawie 3 przypadków u koni rasy AQH (American Quarter Horse). Charakteryzuje się występowaniem setek do tysięcy brodawek rozsianych na całym ciele, głównie w obrębie tułowia Z wyraźną tendencją do zlewania się w okolicy klatki piersiowej, podbrzusza i pachwin. Zmiany utrzymywały się miesiącami. Nie stwierdzono innych chorób towarzyszących w tym zespołu niedoboru odporności. Inne osobniki w stadzie nie wykazywały objawów. We wszystkich przypadkach potwierdzono obecność nowego typu EcPV8.
Osobnym zagadnieniem jest tzw. BRODAWCZAK WRODZONY
Postać wrodzona występuje bardzo rzadko. Charakteryzuje się widocznymi od razu po urodzeniu, pojedynczymi wykwitami. Zmiany występują głównie w obrębie głowy, są uszypułowane, o nie jednorodnej strukturze i zdecydowanie większych rozmiarów niż w postaciach nabytych. Nie stanowią zagrożenia dla źrebięcia i nie wiążą się z innymi objawami klinicznymi. Jednak ze względu na znaczne rozmiary są podatne na urazy mechaniczne i wtórne infekcje. Mogę również prowadzić do dysfunkcji struktur i tkanek np. znacząco zmniejszać światło przewodu nosowego. Według danych literaturowych brodawczaki wrodzone nie ulegają samoistnej regresji. Do tej pory udokumentowano jednak bardzo małą liczbę przypadków. Etiologia pozostaje wciąż nieznana. Nauka skupia się na dwóch głównych hipotezach:
1. Forma zaburzenia rozwoju, dysplazja naskórka niezwiązana z infekcją wirusową
2. Utajona wewnątrzmaciczna infekcja wirusowa u klaczy
Prowadzone do tej pory badania histopatologiczne, immunohistochemiczne oraz PCR nie potwierdziły podłoża wirusowego. Nie zostało ono jednak zupełnie wykluczone, możliwe są bowiem wyniki fałszywie ujemne na pewnych etapach rozwoju zmiany. Leczeniem z wyboru jest chirurgiczne usunięcie.